آنچه در این مقاله میخوانیم
بررسی عده زن و انواع آن
عده زن و انواع آن – عده در اصطلاح فقه به مدتی گفته می‌شود که زن باید برای ازدواج مجدد صبر کند.
طبق ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی ، عده عبارت است از مدتی که تا انقضای آن زنی که عقد نکاح او منحل شده است نمی تواند شوهر دیگر اختیار کند ”
این مدت با توجه به نوع پایان ازدواج (فوت همسر ، طلاق یا فسخ نکاح)، نوع ازدواج (دائم یا موقت) و شرایط بارداری زن متغیر است.
فلسفهٔ وضع عده جلوگیری از اختلاط نسل و احترام به رابطهٔ زناشویی سابق می باشد.
نگه داشتن عده برای زن یک حکم شرعی است.
ازدواج زن در هنگام عده
اگر زن در هنگام عده با مردی ازدواج کند، ازدواج آنان باطل است .
در صورت آگاهی از حکم عده ازدواج ، آن مرد و زن برای همیشه بر هم حرام می شوند.
اگر طلاق رجعی باشد و امکان رجوع از طلاق وجود داشته باشد و در مدت عده طلاق رجعی ، رابطه جنسی خارج از چارچوب ازدواج با جنس مخالف برقرار شود به حد زنای محصنه محکوم خواهد شد.
عده به چهار دسته تقسیم می شود که عبارتند از :
عده‌ی طلاق
عده‌ی فسخ نکاح
عده‌ی وفات
عده بذل یا انقضا مدت در ازدواج موقت
عده طلاق
مدت زمان عده‌ی طلاق طبق ماده ۱۱۵۱ قانون مدنی برابر با سه دفعه پاکیزگی یا سه طهر است.
به عبارت دیگر اگر زنی باردار نباشد، چند روز بعد از اجرای صیغه‌ی طلاق عادت ماهیانه شود و سپس پاک شود (پاکی اول)،
دوباره عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی دوم) و برای بار سوم عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی سوم)،
پایان این پاکی که مصادف می‌شود با شروع عادت ماهیانه‌ی چهارم، عده‌ی طلاق برای این زن تمام و مجوز ازدواج برای ایشان صادر می‌شود .
اگر فاصله طلاق و عادت ماهیانه‌ی اول زیاد باشد، همان مدت پاکی یا طهر اول، عده‌ی طلاق محسوب می‌شود.
حال اگر آن زن در هنگام بارداری طلاق داده شود، طبق ماده ۱۱۵۳ قانون مدنی عده‌اش را باید تا زمان وضع حمل نگه دارد.
عده فسخ نکاح
طبق ماده ۱۱۲۰ قانون مدنی ، یکی از راههای انحلال عقد دائم ،فسخ نکاح است که با طلاق متفاوت است .
عده فسخ نکاح همچون عده طلاق است و سه طهر است .
در صورتی که زن به اقتضای سن، عادت زنانگی نبیند، عده او سه ماه است و درمورد زن حامله تا وضع حمل میباشد.
عده وفات
طبق ماده ۱۱۵۴ قانون مدنی ، عده زن شوهر مرده، اعم از نکاح دائم یا منقطع، چنانچه حامله نباشد، چهار ماه و ده روز است.
در این حالت فرقی بین مدخوله و غیر مدخوله بودن وی نیست.
در صورت حامله بودن، عده وفات تا موقع وضع حمل است ،مشروط بر اینکه فاصله بین فوت شوهر و وضع حمل از چهار ماه و ده روز بیشتر باشد، والا مدت عده همان چهار ماه و ده روز خواهد بود.
عده وفات برای احترام به متوفی و جلوگیری از اختلاط نسل است که قانون مدنی از نظر عادت اجتماعی، رعایت آن را لازم دانسته است.
فوت درحال عده بائن و رجعی
هرگاه شوهر در مدت عده طلاق بائن یا فسخ نکاح بمیرد
زن، آن عده را به پایان می رساند و پس از آن می تواند شوهر جدید اختیار کند .
هرگاه شوهر در مدت عده طلاق رجعی بمیرد
عده طلاق مزبور قطع می گردد و زن از تاریخ فوق، عده وفات نگاه می دارد .
باید توجه داشت که برابر ماده ۱۱۵۵ قانون مدنی ، بر زوجه غیر مدخوله و زن یائسه، نگهداری عده طلاق و فسخ نکاح واجب نیست،
اما عده وفات در تمامی حالات واجب بوده و ملزم به نگهداری آن می باشند.
زنی که شوهر او غایب مفقود الاثر بوده و حاکم او را طلاق داده باشد، باید از تاریخ طلاق، عده وفات نگاه دارد.
در این حالت، با وجود آنکه زن عده وفات نگه خواهد داشت، اما طبیعت آن را باید “عده طلاق ” دانست و زن مطلقه رجعیه است.
با ظهور غایب ، زن مستحق دریافت نفقه بوده و احکام توارث، فی مابین وی و غایب جاری می گردد.
همچنین اگر فردی به طور اشتباه با کسی نزدیکی کند، بعد از آن باید عده‌ی وفات طلاق نگه دارد.
عده بذل یا انقضا مدت در ازدواج موقت
بذل مدت و انقضای مدت از جمله روش های انحلال عقد موقت است.
مدت زمان عده در انقضای مدت و بذل مدت ، دو طهر است .
اگر زن در زمان بذل مدت یا انقضای مدت باردار شود مدت زمان عده او تا زمان وضع حمل است.
عده انقضای مدت و بذل مدت برای زنی که با وجود شرایط سنی عادت زنانگی ندارد ۴۵ روز است.
زنان یائسه نیز در این حالت عده ندارند.
برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره عده زن و انواع آن ، با موسسه حقوقی البرز در ارتباط باشید .
